Қофиясанҷон чу дар дил зананд

Дар ба рухи тирадилон гил зананд

Рӯи чу дар қофиясанҷи кунанд

Пушт барин дейри сипанҷи кунанд

Тан бигузоранду ҳама ҷон шаванд

Куҳу бибурданду пайки кон шаванд

Гавҳари ин кони ҳама якранг нест

Луълуи Уммон ҳама ҳамсанг нест

Гаваҳару лаъл аз дили кон металаб

Ҳар чи биёби беҳ аз он металаб

Ҳар ки ба хас кард қаноат, хасист

Беҳ талаби кун ки беҳ аз беҳ басист

Ношуда аз хуи бадат дил туҳи

Кай расад аз назми ту буи биҳи

Ҳарчи ба дил ҳаст зи поку палид

Дар сухан ояд асари он падид

Чун гиреҳи нофа гушояд насим

Ғолия бу гардаду анбар шамим

Шоҳиди парварда ба сад иззу ноз

Беш ба машота надорад ниёз

Бар рухаш аз ғолияи мишксой

Хуб бувад хол, вале як ду ҷой

Хол ки аз қоида афзун фитад

Бар рухи маъшуқ, на мавзун фитад

Хол, ҷамолаш ба табоҳи кашад

Рӯи сафедаш ба сиёҳи кашад

Ин ҳама гуфтем вале зин шумор

Чошни ишқ бувад асли кор

Ишқ ки рақси фалак аз нури ӯст

Хони суханро намак аз шури ӯст

Ҷоми агар дар сарат ин шур нест

Хони сухан гар бинеҳи, дур нест

Марди карампеша куҷо хон ниҳад

То неҳ зи оғоз намакдон ниҳад?

Абдураҳмони Ҷомӣ

قافیه‌سنجان چو در دل زنند

در به رخ تیره‌دلان گل زنند

روی چو در قافیه‌سنجی کنند

پشت برین دیر سپنجی کنند

تن بگذارند و همه جان شوند

کوه ببرند و پی کان شوند

گوهر این کان همه یک‌رنگ نیست

لؤلؤ عمان همه هم‌سنگ نیست

گوهر و لعل از دل کان می‌طلب!

هر چه بیابی به از آن می‌طلب!

هر که به خس کرد قناعت، خسی است

به‌طلبی کن که به از به بسی است

ناشده از خوی بدت دل تهی

کی رسد از نظم تو بوی بهی

هر چه به دل هست ز پاک و پلید

در سخن آید اثر آن پدید

چون گره نافه گشاید نسیم

غالیه بو گردد و عنبر شمیم

شاهد پرورده به صد عز و ناز

بیش به مشاطه ندارد نیاز

بر رخش از غالیهٔ مشکسای

خوب بود خال، ولی یک دو جای

خال که از قاعده افزون فتد

بر رخ معشوق، نه موزون فتد

خال، جمالش به تباهی کشد

روی سفیدش به سیاهی کشد

این همه گفتیم ولی زین شمار

چاشنی عشق بود اصل کار

عشق که رقص فلک از نور اوست

خوان سخن را نمک از شور اوست

جامی اگر در سرت این شور نیست

خوان سخن گربنهی، دور نیست

مرد کرم‌پیشه کجا خوان نهد

تا نه ز آغاز نمکدان نهد؟