Илоҳӣ! Камоли илоҳӣ турост
Ҷамоли ҷаҳон подшоҳи турост
Ҷамолитуазвусъибиниш, бурун
Камол аз ҳадди офариниш, бурун
Баландиву пасти нахонам туро
Муқаяд ба инҳо надонам туро
На танҳо баландиву пасти тӯӣ
Ки ҳасти деҳу ҳасту ҳасти туӣ
Чу беруни аз ақлу ваҳму қиёс
Туро чун шиносам мани ношинос?
Зи оғози ин нома то хатми кор
Гарад орад яке номҷу дар шумор
Ҳама дафтари фазлу инъоми туст
Муфассал шуда нусхаи номи туст
Нагуям ки номат ҳазору якест
Ки бо он ҳазорон ҳазор андакест
Туи каз ту касро набошад гузир
Дар афтодагиҳо туи дастгир
Надорам зи кас дастгири ҳавас
Зи дасти ту меояд ин кору бас!
Абасро дарин коргаҳ роҳ нест
Вале ҳар сар аз ҳар сар огоҳ нест
Ба мо ихтиёре ки доди ба кор
Надоди дар он ихтиёр, ихтиёр!
Чу сарриштаи кор дар дасти тус
Кунад, ба ҳар кор побасти туст
Сазад гар зи ҳайрат барорем дам
Чу мухтор бошему маҷбур ҳам
Яке ҷуи Ҷомӣ! Ду ҷуе макун!
Ба майдони ваҳдат ду гуи макун!
Яке асли ҷамъияту зиндагист
Дуи тухми марғу парокандагист
Абдураҳмони Ҷомӣ
الهی! کمال الهی تو راست
جمال جهان پادشاهی تو راست
جمال تو از وسع بینش، برون
کمال از حد آفرینش، برون
بلندی و پستی نخوانم تو را
مقید به اینها ندانم تو را
نه تنها بلندی و پستی تویی،
که هستیده و هست و هستی تویی
چو بیرونی از عقل و وهم و قیاس،
تو را چون شناسم من ناشناس؟
ز آغاز این نامه تا ختم کار
گر آرد یکی نامجو در شمار
همه دفتر فضل و انعام توست
مفصل شدهٔ نسخهٔ نام توست
نگویم که نامت هزار و یکی است
که با آن هزاران هزار اندکی است
تویی کز تو کس را نباشد گزیر
در افتادگیها تویی دستگیر
ندارم ز کس دستگیری هوس
ز دست تو میآید این کار و بس!
عبث را درین کارگه راه نیست
ولی هر سر از هر سر آگاه نیست
به ما اختیاری که دادی به کار
ندادی در آن اختیار، اختیار!
چو سررشتهٔ کار در دست توست
کننده، به هر کار پابست توست
سزد گر ز حیرت برآریم دم
چو مختار باشیم و مجبور هم
یکی جوی جامی! دو جویی مکن!
به میدان وحدت دوگویی مکن!
یکی اصل جمعیت و زندگیست
دویی تخم مرگ و پراکندگیست