Ниёкон ва аҷдоди Паёмбари меҳрварзӣ (с), ҳамагӣ яктопараст ва муваҳҳид буданд ва ҳаргиз дар баробари бут сар ба саҷда наниҳодаанд. Ҳадафи ин навиштор он аст, то бо истинод ба манобеъи ривоӣ ва торихӣ, шаммае дар бораи ниёкони ҳазрати Хатмимартабат (с) ва ин ки пайрави чӣ оине будаанд, баҳс ба амал оварад.
Дар оғоз лозим аст ба ин матлаб ишора бикунам, ки ниёкони ҳазрати Муҳаммад (с) то бистуякумин нафари эшон, ба тартиб иборатанд аз: Абдуллоҳ, Абдулмутталиб, Ҳошим, Абдуманоф, Қусай, Килоб, Мурра, Каъб, Луай, Ғолиб, Феҳр, Молик, Назр, Кинона, Хузайма, Мудрика, Илёс, Музар, Низор, Маад ва Аднон.[1] Аммо номҳои ниёкони он ҳазрат (с) аз Аднон то ҳазрати Исмоили паёмбар (а) (фарзанди ҳазрати Иброҳим (а)) мавриди ихтилоф аст.[2] Нақл шудааст, ки Паёмбари Акрам (с) дар баёни насаби худ ҳангоме ки ба Аднон мерасид, аз шумориши боқии аҷдоди хеш худдорӣ меварзид[3] ва дигаронро низ ба ин амр тавсия мефармуд.[4]
НиёкониҳазратиХатмимартабат (с) - азпадарибузургворашонҳазратиАбдуллоҳгирифтатоОдамиабулбашар - ҳамагӣяктопараствамуваҳҳидвадармиёниононаҳадемушрик, бутпараствачандтопарастнабуд.
Азонҳазрат (с) нақлшудааст, кифармуд: “Худопайвастамароазсулб (камар)-и мардонипокбаарҳом (баччадонҳо)-и занонипокмунтақилсохт, тобадунёишумоовардваҳаргизмаробаолудагиҳоиҷоҳилиятолуданакард.”[5]Истидлолиуламобаряктопарастбуданиниёконионҷаноб (с) боинҳадис, баинсуратаст: ботаваҷҷӯҳбаинкиширкхуднавъепалидӣвабалкиҳечпалидӣбадтаразширкнест, бинобарин, агармушрикедармиёниниёконионҳазрат (с) мебуд, ҳаргизпокшумурданамешуданд.
ҲазратиАлӣ (к) даринзаминафармудааст: “БаХудосавганд, кипадаруаҷдодамАбдулмутталибваҲошимваАбдуманоф, ҳечкадомбутеронапарастиданд. Онон пайрави дини Иброҳим (а) буданд ва ба сӯи Каъба намоз мехонданд.”[6]
Ҳарчандпадарумодарионҷаноб (с)-робархеазуламомушрикқаламдодмекунанд - алаёзубиллоҳ! -, валеуламоидигарбашиддатбоинназарбамухолифатбархостаанд. Онҳомегӯянд, натанҳоҳазратиАбдуллоҳпадарионҷаноб (с) ваҳазратиОминабинтиВаҳабмодариарҷмандионҳазрат (с) муваҳҳидваяктопарастбуданд, балкиҳаттоамуибузургворашоняънеҳазратиАбӯтолибниздардинияктопарастӣбуданд.[7]
Ҳол, андакедарбораиҷаддибузургвориҳазрат (с) ҳазратиАбдулмутталиб
Абдулмутталиб
АзмиёниниёкониҳазратиМуҳаммад (с) бештариниттилоотродарбораиАбдулмутталиб, ҷаддиаввалионҳазратдорем; зеробаасриисломназдикбудааст. Абдулматаллибшахсиятимаҳбуб, бахшанда, хирадмандвасарварупаноҳгоҳиберақибиҚурайшбуд.[8] Ӯ (ҳамчунҳамаишахсиятҳоибузургиилоҳӣ) фаротаразҷомеаъихешбуд, вабоонкиумритӯлонӣдошт, амморангиҷомеъаиолудаиМаккаробахуднагирифт. ОнрӯздармуҳитиМаккаэътиқодбамаъод (қиёмат) вуҷуднадоштва ё бисёркамрангбуд. АммоАбдулмутталибнатанҳобамаъодэътиқоддошт, балкиҳаттодарбораикайфаруподоширӯзиқиёматтаъкидмекардвамегуфт: “Пасазинҷаҳонҷаҳонехоҳадбуд, кидароннекӯкоронубадкоронбаподошукайфариаъмолихудхоҳандрасид.”[9]
Боонкионрӯздармуҳитиҷазиратул-арабтаъассубиқабилавӣроиҷбудваҳангомиихтилофотубархӯрдҳоҳаркас (бетаваҷҷӯҳбаадлуҳақ) азафродиқабилавахешонудӯстонашҳимоятмекард, валеАбдулмутталибчуниннабуд, чунонкиҲарбибниУмайяро, киазбастагонудӯстонашбуд, дарфишоргузошт, тохунбаҳоиякяҳудиро, кибатаҳрикивайкушташудабуд, бипардозад.[10] Ӯ фарзандонашроаззулмуситамвакорҳоипастидунёнаҳйвабасифотинекташвиқмекард.[11]
Абдулмутталибсуннатҳоедошт, киаксарионҳодарисломтаъйидшуд, азҷумлаионҳометавонбатаҳримишароб, таҳримизиноваҳаддизинокор, буриданидастидузд, табъидизанонибадномазМакка, ҳаромдонистанизиндабагӯркарданидухтарон, издивоҷбомаҳорим, тавофибараҳна, вуҷубивафобаназр, ҳурматуқадосатимоҳҳоиҳаромвағайраишоракард.[12]
________________________________________
[1] Таърихи Табарӣ маъруф ба Таърихул-умами вал-мулук, ҷ. 2, с. 191. Усдул-ғоба, ҷ. 1, с. 13. Аъломул-варо, с. 5-6.
[2] Усдул-ғоба, с. 13. Далоилун-нубувва, с. 118. Аттанбеҳу вал-ашроф, с. 195-196. Алкомил фит-таърих, ҷ. 2, с. 33. Умдатут-толиб фи ансоби Оли Абӯтолиб, с. 28.
[3] Ат-табақотул-кубро, ҷ. 1, с. 56. Ҷамҳаратун-насаб, с. 17.
[4] Маноқиби Оли Абӯтолиб, ҷ. 1, с. 155.
[5] Хисоли Садуқ, с. 135. Авоилул-мақолот, с. 12. Маҷмаул-баён, ҷ. 4, с. 322.
[6] Камолуд-дин ва тамомун-неъма, ҷ. 1, с. 175. Алғадир, ҷ. 7, с. 387.
[7]Авоилул-мақолот, с. 12. УламоечунФахриРозӣваАлломаСуютӣбаҳаминақидабуданд.
[8]ТаърихиҲалабӣ с. 6.
[9]Булуғул-ираб, ҷ. 1, с. 324.
[10]ТаърихиҲалабӣ, с. 6. Алкомилфит-таърих, ҷ. 2, с. 15. Ансобул-ашроф, ҷ. 1, с. 73.
[11]ТаърихиҲалабӣ, с. 7. Муруҷуз-заҳаб, ҷ. 2, с. 109.
[12]ТаърихиЯъқубӣ, ҷ. 2, с. 7. Алхисол, ҷ. 2, с. 312-313.